answered questionsدلایل وعلل موفقیت امروزهء اقتصاد چین؟
گاهشماری چینی.تصویر تاریخ افسانه ای کشور آسمانی چین را می توان تا3318 ه.ق. ترسیم کرد.آن سال نخستین سال پادشاهی هوانگ تی.امپراتور زرد بوده است.پس از وی مدتی دراز اغقاب اش بر چین حکومت کردند..سپس سه سلسله به دنبال یکدیگر فرمان روای چین بودند.سلسلهء شیه(1)حدود2826 تا 2387 قبل از هجرت.سلسلهء شانگ (2) حدود2387 تا 1744 قبل از هجرت .وسلسلهء چوئو(3) 1744 تا 877 فبل از هجرت.برخی صاحبنظران برآن اند که چین از 33 قرن قبل از میلاد دارای گاهشماری منظمی بوده است.اماآنچه مسلم است این است که از نوشته های برروی استحوان هایی که درآرامگاه خاندان پادشاهی شانگ (4)
حدود 2387 تاحدود1744 فبل از هجرت به دست آمد ونیز از نوشته هایی که بر لوحه هایی مفرغین باقی مانده است برمی آید که دست کم از 24 قرن قبل از هجرت گاهشماری مرسوم بوده است.گاهشماری چینی براساس شستگانی(ستینی)قرارداشته واز دوره ای شصت روزه شروع می شده وبه دوره ای شصت ساله ختم می گردیده است که اکنون هفتادونهمین79/ دورهءآن از سال 1983-2043 آغاز شده است.
دردورهء شصت روزه که براساس "کان-چی"( 5 )قرار داشته هرروز نام خاصی داشته است مرکب از دوجزئ:تنهء آسمانی وشاخهء زمینی.نام ده تنهء آسمانی چنین بوده است:چیا(6).ای(7).پینگ(8).شینگ(9).وو(10).چی(11).کنگ(12).شین(13).جن(14).کوئی(15).ونام دوازده تنهء زمینی چنین:دزو(16).چوئو(17).یین(18).مائو (19).چن(20).سزو(21).وو(22).وئی(24).شن(24).یو(26).شو(27).
هائی(28).دراسم روز جزء تنهء آسمانی اول وجزء شاخهء زمینی بعدازآن می آمده است.در شصت روز تنهء آسمانی شش بار و شاخهء زمینی پنج بار تکرار می شده است.بدین ترتیب نام روز اول چیا-تزو.روز دوم.ای-چوئو...روز دهم کوئی-یو(از روزیازدهم تنهء آسمانی تکرار می شود)روز یازدهم چیا-هسو.دوازدهم:ای-هائی.(از روز سیزدهم شاخهء زمینی تکرار می شود)سیزدهم پینگ-تزو...وشصتم کوئی-هائی بوده است.
دورهء شصت روزه به شش شون(29) یا شش چیا تقسیم می شده است.نام دوم به سبب آن بوده است که هرهسون با"چیا"شروع می شده است:هسون اول باچیا-تزو.هسون دوم باچیا-هسو.سومین باچیا-وئی...
ماه های چینی مانند ماه های عربی مهی(قمری) بوده وماه های فرد(اول.سوم...)سی روزی(ماه بزرگ=تا)وماه های زوج(دوم.چهارم...)بیست ونه روزی(ماه کوچک=سیائو) بوده است.اما گاهشماری چینی برخلاف گاهشماری عربی خورشیدیمهی بوده ودر فواصلی ماه سیزدهمی به سال می افزوده اند تاباسال خورشیدی مطابقت کند.ماه اضافی در سال یک بار یا در هرپنج سال دوبار یا در هر نوزده سال هفت بار (دورهء متونی) به آخر سال افزوده می شده است.(دردورهء نوزده ساله ماه اضافی به آخر سال های 3م.6م.8م.11م.14م.16م.19م.علاوه می شده است.
در سدهء دهم فبل از هجرت این روش جای خودرا به روش دیگری مبنی ب یک دورهء جو شناختی به نام"ار-شی-سو-چیه-چی"(30)دادکه تنظیم آن ملازمه داشته است با اطلاعات کافی در جوشناسی .این دوره چنین آغاز می شده است:
1-اول بهار(مقارن 19 بهمن)2-آب باران3-حشره های موذی4-اعتدال بهاری(مفارن اول فروردین ماه)5-صاف ودرخشان6-باران برغله7-آغاز تابستان8-دانه بستن غله9-خوشه بستن غله 10-انقلاب تابستانی(مقارن اول تیرماه)11-گرمای سبک21-گرمای سخت13-آغاز پاییز14-پایان سرما15-شبنم سفید16-اعتدال پاییزی(مقارن اول مهر)17-شبنم یخ زده 18-یخبندان 19-آغاز زمستان20-برف سبک21-برف سنگین22-انقلاب زمستانی(مقارن اول دی)23-سرمای سبک24-سرمای سخت.
هردوره که چیه(30) نام داشته شامل 15 روز و 5ساعت و نزدیک به 14 دقیقه بوده است.
از کتابهای تاریخ ونجومی که از سده های یازدهم تا نهم قبل از هجرت باقی مانده برمی آید که از سدهء سیزدهم قبل از هجرت دوره ای دوازده ساله به نام چی(31) مرسوم بوده که در آن هرسال نام خاصی داشته که مرتبط بوده است با صورتی فلکی واقع بر دایره البروج که ستارهء سال از مقابل آن عبور می کرده است.(ستارهء سال چینیان سیارهء برحیس"مشتری" بوده است که به چینی سوئی شینگ (32) نام دارد.
نام های دوازده سال هر دوره به ترتیب دوازده شاخهء زمینی ابتدااز شاخهء سوم ومنتهی به شاخهء دوم تنظیم شده بودودرسال های اول تادوازدهم ستارهء سال.برحیس.به ترتیب از مقابل صورت های فلکی بزغاله.دلو.ماهی.بره.گاو.دوپیکر.خرچنگ.شیر.خوشه.ترازو.کزدم.کمان می گذشت.اماچون سیر سیارهء برجیس در یک دورهء کامل دردایره البروج 11 سال و9روزو14 ساعت انجام می شود(نه در دوازده سال)پس از مدتی برحیس از محاذات تمام یک صورت فلکی که باید مطابق تقویم در سال معینی از مقابل آن بگذرد نمی گذرد وبه تدریج جلو می افتد.وقتی که در نتیجه ءاین جلوافتادن تدریجی برجیس به جای این که از مقابل صورتی بگذرد از مقابل صورت بعدی آنن عبور کند می گویند برجیس از یک صورت جهیده است.
گاهشماری خورشیدی –مهی رابه چینی"یین-یانگ-لی"(33)می گفتند.علاوه بر گاهشماری یین یانگ لی گاهشماری های دیگری هم به چین راه یافتند.از جمله گاهشماری هندی در دورهءسلسلهء تانگ(33قبل از هجرت-286 هجری شمسی)وگاهشماری اسلامی در دورهءسلسلهء یوآن(658-747 هجری شمسی)به آن کشور وارد شد وهردوتاحدی متداول شدند.گاهشماری مسیحی در سال961هجری شمسی)به وسیلهء مبلغان مسیحی وارد چین شدودر 1291 ه.ش.1912 م عمومیت پیدا کرد وگاهشماری یین یانگ لی متروک گردید.
تنوع گاهشماری در چین زیاد بوده است ودانشمندان تا 102نوع آن را شمرده اند.تداول هریک ازاین انواع بستگی داشته است به اعتبار مبدع ودرحهء کارایی آن در نگاهداری حساب ماه وسال.
1-Shia2—shang3—chou4—shang5--kan-chi6—chya
7-i8-ping9—ting10—vu11—chi12-keng13-shin
14-jen15-kuey16-dzu17-chou18-yin19-mao20-chen
21-szo22-vu23-vei24-shen25-yu26-shu27-hai28-shun-29er-shi-su-chye-chi-30-chye31-chi-32-sui-shing
33-yin-yang-li
